(Herpublicatie, voorheen verschenen op Cosplaywijzer)

Het zal je ooit wel eens gevraagd zijn door vrienden, familie of toevallige voorbijgangers: Wat is cosplay? 

Iemand die onbekend is met het fenomeen zal zich misschien afvragen wat het verschil is tussen Carnaval en cosplay of Halloween en cosplay. Je zal waarschijnlijk wel eens geconfronteerd zijn door iemand die het idee had dat cosplay iets is van nerds of gedaan wordt door mensen die aan de realiteit willen ontsnappen. Niet altijd wordt er vriendelijk of begripvol geïnformeerd naar jouw hobby of passie. Het is daarom niet raar dat cosplayers zo goed mogelijk proberen uit te leggen wat cosplay dan precies is.

En daar ligt weer een leuke valkuil die iedere discussie naar voren komt op internet forums en social media. Als je het gevoel hebt je te moeten verdedigen dan pas je je argumenten aan. Verwacht of hoor je “is het niet zoiets als carnaval?” dan zeg je “nee, je hebt mensen die echt een fantasie wereld in gaan en uit de realiteit stappen”, of misschien als je de focus op de kostuums legt dan is je antwoord wel “cosplay is een kostuum van een bestaand karakter zo goed en gedetailleerd mogelijk namaken.” Wil je een stapje verder gaan dan voeg je toe “en ook daarbij het karakter uit te beelden.”

Door de jaren heen heb ik erover nagedacht: is dit kostuum dat ik wil maken wel een cosplay?

Aan het begin, toen cosplay net Nederland bereikte, was ik van mening dat een kostuum een bestaand karakter moest uitbeelden. Op die gedachte ben ik terug gekomen en hier is waarom:

Je kan een bestaand karakter zo goed mogelijk nadoen, maar is het niet van een groot populair fandom dan is er de kans dat veel conventiegangers het karakter niet herkennen. Dat is omdat er zoveel fandoms zijn. Je kan anime cosplayen, manga, artiesten, film karakters, tv karakters, boek figuren, game figuren, karakters uit live shows of musicals…. Loop op een willekeurige conventie rond en kijk hoeveel karakters je herkent uit shows.

En dan zie je toch een prachtige cosplay. Wouw. Die heeft veel werk in het kostuum gestoken en alles tot is in de puntjes verzorgd. Indrukwekkend en mooi. Vraag je waarvan het is dan blijkt het een zelfbedacht karakter te zijn of een variatie op een bestaand karakter. Volgens mijn eerdere definitie zou een origineel karakter niet meetellen als cosplay, maar als ik op een conventie rondloop zie ik dat niet zo. Dit kan dus niet de juiste definitie van cosplay zijn want het is te gelimiteerd.

En het tegenovergestelde gebeurt natuurlijk ook. Denk je dat iemand niet verkleed is, blijkt het toch een karakter uit Supernatural te zijn, bijvoorbeeld! Alle cosplays herkennen dat gaat gewoonweg niet.

Cosplayers maken bestaande designs na, of die van officiële producties zijn of door andere fans (denk aan de Sailor Moon Disney prinsessen), of ze maken een eigen ontwerp.

Twijfel je over de uitleg “maar wat is cosplay dan wel?” dan heb je een gedeelte van een antwoord al hierboven staan. Cosplayers maken designs. Ze ontwerpen hun eigen kostuums. Dat kan ook niet iedereen, vergeet dat niet. Zelfs al maak je een kostuum van een anime of game na, vaak zitten daar details bij die de natuurlijke wetten negeren. Denk aan opvliegend haar, vliegende onderdelen van harnassen, stof die rare bochten maakt – als cosplayer moet je toch maar een manier bedenken om die moeilijkheden te overkomen. Veel cosplayers maken hun ontwerpen en/of kostuums zelf. Maar niet iedereen.

“Tsja, een carnaval kostuum koop je in de winkel, dus een cosplayer die een kostuum koopt is geen echte cosplayer.” Vervelend wanneer je tijd en geld gestoken hebt in een kostuum dat je niet of gedeeltelijk zelf gemaakt hebt. Dan wil je dit echt niet horen. Het leek een beetje taboe, een paar jaar geleden, je eigen kostuum kopen in plaats van maken. Maar waarom? Als jij niet kan naaien en iemand vindt die het voor je maken kan dan is dat een prima oplossing. Het doet niet af aan het plezier dat je kan hebben als je in de mooie creatie verschijnt en meedoet aan skits, aan shoots of gezellig met vrienden kan babbelen op een event terwijl je door voorbijgangers bewonderd wordt. Het argument dat gekochte kostuums geen cosplay maken is vals als je kijkt naar een plek waar cosplay zijn grote opmars heeft gedaan:  in Japan kopen veel cosplayers hun kostuums kant en klaar en dat is geaccepteerd als echte cosplay. En wederom, je kan niet altijd zien of een kostuum door iemand zelfgemaakt is of aangevraagd is of gekocht. De een werkt kostuums beter af dan de ander, niveaus verschillen. Bekijk een willekeurige cosplayer op een conventie en kijk of je kan zien of het zelfgemaakt is of aangeschaft. Tuurlijk, soms zijn er massaproducties vanuit China, denk weer aan Disney prinsessen, of kostuums die je bij de feestwinkel kan scoren, denk aan de vele Harley Quinns of andere superhelden, en als je dat weet dan herken je het. Soms lopen er ook meerdere mensen in exact hetzelfde pakje. Dat kan, maar dat hoeft het uiteindelijke resultaat niet minder mooi te maken.

“Lastig want nu snap ik niet meer het verschil… dus je kan een carnavals pakje aantrekken en naar een event gaan?”  Hard om te horen maar in basis: ja. Het verschil zit hem in de uitvoering. Met carnaval hebben wij de associatie van iemand die een goedkoop in elkaar geflanst kostuum aantrekt waar de draden erbij hangen want het is niet goed afgewerkt. Misschien doet diegene make-up erbij maar het is slordig of niet accuraat bij het karakter, en de pruik is te goedkoop en valt uit elkaar na één keer dragen. Dat is wat wij denken bij carnaval. Bij cosplay probeer je toch een kostuum te kiezen dat er niet te slonzig uit ziet, make-up die bijpassend is en goed verzorgd en een pruik die een beetje mooi valt. Slordig en slonzig, het zijn helaas associaties die we hebben bij carnavals-pakjes en Halloween, maar dat is niet juist. Ook bij carnaval en Halloween lopen er fanatiekelingen rond die hun kostuums tot in de puntjes verzorgen. Het verschil zit hem ook in de tijd die je neemt ter voorbereiding en ter uitvoering. Een cosplayer denkt na over zijn of haar kostuum. Een willekeurige carnaval of Halloween bezoeker is misschien schuchter om zich te verkleden en denkt ‘less is more’ en houdt het simpel, of richt zich meer op de gezelligheid van het feest en heeft minder focus op hoe ze ernaartoe gaan.

“Get, dus cosplay is gewoon een beetje leuk pakje aantrekken en zorgen dat het er verzorgd uit ziet? Hoe zit het dan met nerds en die mensen die de realiteit willen ontvluchten?” Die heb je ook, tuurlijk. Maar cosplay is meer dan een goede verkleedpartij. Als cosplayer beeld je een karakter uit. Naast het ontwerpen of aanschaffen van een kostuum, eventuele props, het doen van grime, heb je ook de kans om je karakter uit te spelen (het woord play zit niet voor niets aan costume vast). Je kan je creatie tonen op events en meetings en elkaar bewonderen. Je kan je een model wanen als de fotografen foto’s van je willen maken.  Cosplay omvat dus heel veel verschillende disciplines, zoals dat zo mooi heet. Je kan er heel veel verschillende soorten creativiteit instoppen en je talenten ontdekken en ontwikkelen.

Tsja, zijn dat niet al genoeg indrukwekkende redenen waarom cosplay zoveel omvat, dan kan je nog altijd uitleggen “De meeste cosplayers maken alles zelf: kostuum, attributen, make-up, en ze spelen het karakter na en staan model…… en er zijn wedstrijden voor beste kostuums en voor acts.”

Wedstrijdelement zorgt vaak voor begrip bij mensen die zich moeilijk de lol ervan kunnen inbeelden. Try it.

#wat is cosplay #alles is cosplay #verschil met halloween en carnaval #is dat er wel? #vanne#opinie stukje#informatief#algemeen